Nye data viser at det har vore ei omfattande vassutskifting i Førdefjorden dei siste månadene.
Data viser også at Redalsvika i tillegg til å vera ein sentral gyteplass, er viktig som oppvekstområde for torskelarver og yngel, melder Havforskingsinstituttet.
– Målingar gjorde i juni viser at det har vore ei utskifting over den grunne terskelen ved Ålasundet og inn i Førdefjorden, nett slik vi tolka målingane etter toktet i mars, seier forskar Terje van der Meeren, som har vore med på begge dei to tokta i Førdefjorden.
Les også: – Gruvestøv kan spreie seg i Førdefjorden 01.06.2010
– Auka risiko for spreiing av gruvestøv
I ein uttale til Klif i samband med det planlagde gruvedeponiet i Førdefjorden, har Havforskingsinstituttet tidlegare påpeika at det i denne typen dynamiske fjordsystem er stor risiko for spreiing av finfraksjon (partiklar som er mindre enn 0,04 mm) frå gruveavfallet. Omrøringa og dei massive utskiftingane av vatn vil kunna føra det finpartikla støvet både opp i vassøyla og utover større delar av fjorden.
– Når det no er stadfesta at det faktisk skjer slik utskifting også i Førdefjorden, understrekar det risikovurderinga i instituttet sin høyringsuttale, seier Terje van der Meeren.
Straum av atlantisk vatn
Grovt fortalt skuldast den omfattande utskiftinga store mengder atlantisk vatn som har strøymt inn over dei djupe tersklane vest for Kinn og ved Skjeljevikneset. Atlanterhavsvatnet blandar seg med og til dels løftar dei eksisterande vassmassane i fjorddjupet, som er mindre salte og dermed lettare enn vatnet som strøymer inn. Vassmassar med høgt saltinnhald har òg blitt løfta over dei grunne tersklane. Det har skjedd både i Ålasundet og inn til Redalsvika.
Enorm vassutskifting
Det er snakk om enorme mengder vatn; i rapporten frå juni-toktet er det estimert at minst 6 milliardar kubikkmeter vatn kan ha bytta plass i fjordsystemet innanfor Oddane sør om Florø undervegs i prosessen. Denne typen utskiftingar skjer gjerne i periodar med mykje nordavind, slik det har vore til no i år. Slike utskiftingar vil skje med jamne mellomrom, og er ikkje noko uvanleg fenomen rundt om i dei fleste vestlandsfjordar.
Rekruttering til torskebestanden
Under toktet i mars vart det konstatert at Redalsvika er det viktigaste gytefeltet i den midtarste og ytste delen av Førdefjorden. Då forskarane var i området igjen i juni, vart det funne store mengder larver og yngel. I toktrapporten heiter det at Redalsvika truleg også er eit viktig oppvekstområde for torsk.
Redalsvika ligg nær Engebøfjellet, og Havforskingsinstituttet har påpeika at sigevatn frå eit planlagt nærliggjande gråbergsdeponi, støvpartiklar frå botnen og sprengingsstøy frå gruveverksemda kan koma til å verka stressande på kysttorsken i gyteperioden.
– Vi veit at torsken gyt i Redalsvika, og det ser også ut som om larvene og yngelen vert verande der til dei trekkjer ned mot botnen i tre–fire månaders alderen. Det kan bety at Redalsvika i tillegg er eit sentralt oppvekstområde for torskeyngelen og dermed viktig for rekrutteringa til torskebestanden i området, seier Terje van der Meeren.
